مادران و دختران - کتاب ۴: حدیث نفس مهر اولیا

مادران و دختران نام با مسمایی برای رمان چهار جلدی مهشید امیرشاهی است. این رمان سرنوشت اجتماعی ایران طی قرن گذشته است که از ورای سرگذشت خانواده ای ایرانی بیان شده است. تعداد شخصیت های داستان بسیار زیاد (به قولی صد و بیست تن) بوده و از بیشتر طبقات جامعه نمونه ای در خود دارد که نویسنده یک یک آنها را به نیروی قلم بر صفحه کاغذ طراحی کرده و به سرانجام رسانده است.
کتاب نخست: عروسی عباس خان
کتاب دوم: دده قدم خیر
کتاب سوم: ماه عسل شهربانو
کتاب چهارم: حدیث نفس مهر اولیا

حدیث نفس مهر اولیا‌، قسمت نهایی یا پاره‌ی چهارم از رمان چهار جلدی مادران و دختران است. کتاب، داستان زندگی زنی به نام مهر اولیا است که نزدیکانش او را الی می‌نامند. الی زنی سالخورده است که آلزایمر دارد، در تبعید زندگی می‌کند و بین خاطرات جوانی و غربت سرگردان است. داستان در پاریس معاصر می‌گذرد و به شیوه‌ی سوم شخص مفرد روایت می‌شود، اما مهر اولیا با یاد آوری خاطرات خود، خواننده را میان ایران و پاریس به سفر می‌برد و خط زمان را می‌شکند. الی در ملاقات با دوستان، دختران و نوه‌های خود، بخش‌های مختلفی از زندگی خود را مرور کرده و خواننده را با منش و روش زندگی طبقه‌ی روشنفکر ایرانیان دور از وطن آشنا می‌سازد. نویسنده با بیان چالش‌های درونی مهر اولیا و با یاد آوری خاطرات گذشته‌ی او توسط دخترش شهربانو، زوایای دیگری از شخصیت الی را بر خواننده آشکار می‌کند. از ورای خاطرات او می‌توان دریافت که چه آرزو‌ها در سر داشته و به چه آرمان‌ها و اندیشه‌هایی پای بند بوده و با شهری که روزگاری بس دراز در آن زیسته و میهنی که از روزگاران دور از آن جدا مانده، آشنا می‌شویم.